Z takim zadaniem zmierzyli się uczniowie klas maturalnych podczas tzw. próbnej matury jesienią 2020. roku.
Proponowane odpowiedzi wg wydawnictwa:
Powstaje roztwór o szafirowym zabarwieniu: 1, 4
Powstaje celastoczerwony osad: 3
Odpowiedzi te są błędne. Uproszczony zapis równania reakcji nie oznacza, że można uprościć doświadczenie w probówce/zlewce. Wprowadzają one w błąd, dlatego jestem ich przeciwnikiem. W uproszczonym zapisie równania reakcji zachodzącej podczas próby Trommera pojawia się sam Cu(OH)2. Problem w tym, że sam wodorotlenek miedzi nie jest odczynnikiem Trommera. Próbę tę przeprowadza się w obecności zalkalizowanej zawiesiny świeżo wytrąconego Cu(OH)2. Z tego powodu wodorotlenek miedzi wytrąca nadmiarem zasady. O ile utlenianie wymaga obecności zasady, o tyle szafirowe roztwory także tworzą się dopiero w obecnosci zasady. A w zadaniu mamy sam Cu(OH)2. A Zatem:
Nie dostrzeglibyśmy więc powstania szafirowego koloru w zlewce 1.
W zlewce 3. dojdzie do roztworze Cu(OH)2 i powstania niebieskiego roztworu mrówczanu miedzi(II).
W zlewce 4. nie dojdzie do powstania szafirowego roztworu. Powstanie jasnoniebiski praktycznie nierozpuszczalny osad szczawianu miedzi(II):
Reakcja tworzenia szafirowych kompleksów jest charakterystyczna dla zwiazków 1,2-dihydroksylowych (1,2-dioli), a (COOH)2 nie jest związkiem dihydroksylowym (diolem), tylko dikarboksylowym (kwasem dikarboksylowym).